Statik Kod Analizi Nedir?
Statik kod analizi, bir bilgisayar programındaki hataları, programı çalıştırmadan inceleyerek yapılan bir yöntemdir. Bu süreç, kodun yapısını anlamayı sağlar ve kodun endüstri standartlarına uygun olup olmadığını kontrol etmeye yardımcı olabilir. Yazılım mühendisliğinde, yazılım geliştirme ve kalite güvence ekipleri tarafından kullanılır. Otomatik araçlar, programcıların ve geliştiricilerin statik analiz gerçekleştirmesine yardımcı olabilir. Bu tür yazılımlar, projedeki tüm kodu tarayarak güvenlik açıklarını kontrol eder ve kodu doğrular.
Statik Kod Analizi Hangi Tür Hataları Bulabilir?
Statik kod analizi, aşağıdaki kodlama sorunlarını belirlemede genellikle başarılıdır:
- Programlama hataları
- Kodlama standartlarına uyumsuzluklar
- Tanımsız değerler
- Söz dizimi (syntax) ihlalleri
- Güvenlik açıkları
Statik analiz ayrıca, yazılım açıklarına sebep olabilecek kaynak kodundaki zayıflıkları tespit etmek için de kullanışlıdır. Örneğin, tampon taşması (buffer overflow) gibi yaygın bir yazılım güvenlik açığını belirlemede yardımcı olabilir.
Statik Kod Analizi Nasıl Yapılır?
Statik kod analizi süreci, otomatikleştirildiğinde oldukça basittir. Genel olarak, yazılım testlerinden önce ve geliştirme sürecinin erken evrelerinde gerçekleştirilir. DevOps geliştirme pratiğinde, bu süreç yaratma aşamalarında gerçekleşir.
Kod yazıldıktan sonra, bir statik kod analiz aracı çalıştırılır. Bu araç, tanımlanmış kodlama kurallarına karşı kodu kontrol eder. Kod analiz aracından geçtikten sonra, aracın belirlediği kurallara uyup uymadığı kontrol edilir. Bazen yazılım yanlış pozitifleri (false positive) işaretleyebilir, bu yüzden birinin bunları inceleyip gereksiz olanları elemesi önemlidir. Yanlış pozitifler ayıklandıktan sonra, geliştiriciler en kritik olanlardan başlayarak görünen hataları düzeltmeye başlar. Kod sorunları çözüldükten sonra, kod çalıştırılarak test edilebilir.
Kod testi araçlarına sahip olmadan, statik analiz oldukça zahmetli olabilir çünkü insanların kodu gözden geçirip çalışma zamanındaki davranışlarını tahmin etmeleri gerekir. Dolayısıyla süreci otomatikleştiren bir araç bulmak iyi bir fikir olacaktır. Uzun süren işlemleri ortadan kaldırmak, daha verimli bir çalışma ortamı sağlayacaktır.
Statik Kod Analizi Türleri
Bir organizasyonun kullanabileceği birkaç statik kod analizi yöntemi vardır. Bunlar arasında:
Kontrol analizi: çağrı yapısındaki kontrol akışına odaklanır. Örneğin, bir kontrol akışı bir işlem, fonksiyon, yöntem veya alt program içinde olabilir.
Veri analizi: tanımlanmış verilerin doğru kullanıldığından ve veri nesnelerinin doğru çalıştığından emin olur.
Hata/başarısızlık analizi: model bileşenlerindeki hataları ve başarısızlıkları analiz eder.
Arayüz analizi: kodu kontrol etmek için simülasyonları doğrular ve arayüzün model ve simülasyona uyduğundan emin olur.
Daha geniş bir anlamda ve resmi olmayan bir sınıflandırmayla, statik analiz şu kategorilere ayrılabilir:
Formal: Kodun doğru olup olmadığını kontrol eder.
Kozmetik: Kodun stil standartlarına uyup uymadığını inceler.
Tasarım özellikleri: Karmaşıklık seviyesini değerlendirir.
Hata kontrolü: Kod ihlallerini arar.
Öngörü: Kodun çalıştırıldığında nasıl davranacağını tahmin eder.
Statik Kod Analizinin Avantajları ve Dezavantajları
Statik kod analizi kullanımının avantajları şunlardır:
- Bir uygulamadaki tüm kodu değerlendirebilir, böylece kod kalitesini artırır.
- Manuel kod incelemeye kıyasla otomatik araçların hızı daha yüksektir.
- Normal test yöntemleriyle birlikte kullanıldığında, kodun hata ayıklanmasına daha fazla derinlik katar.
- Otomatik araçlar insan hatalarına karşı daha az duyarlıdır.
- Koddaki güvenlik açıklarını bulma olasılığını artırır, böylece web veya uygulama güvenliğini artırır.
- Çevrimdışı bir geliştirme ortamında yapılabilir.
Ancak, statik analizin bazı dezavantajları da vardır. Örneğin, organizasyonlar şu konulara dikkat etmelidir:
- Yanlış pozitifler (false positive) tespit edilebilir.
- Araç, kodda bir hata varsa hatanın ne olduğunu belirtmeyebilir.
- Tüm kodlama kurallarına her zaman uyulamayabilir, özellikle dış dokümantasyon gerektiren kurallar gibi.
- Statik analiz, karşılaştırmalı yöntemlere göre daha fazla zaman alabilir.
- Statik analiz, bir fonksiyonun nasıl çalışacağını tespit edemez.
- Sistem ve üçüncü taraf kütüphaneler analiz edilemeyebilir.
Statik Doğrulama vs. Dinamik Doğrulama
Statik analizinin en büyük avantajı, felaket yaşanmadan önce ortaya çıkmayan hataları ortaya çıkarabilmesidir. Ancak, statik analiz yalnızca kapsamlı bir yazılım kalite kontrol sürecinin ilk adımıdır. Statik analiz yapıldıktan sonra, genellikle ince ve gizli hataları veya güvenlik açıklarını ortaya çıkarmak için dinamik analiz yapılır. Bilgisayar terminolojisinde statik sabit anlamına gelirken, dinamik eylem veya değişiklik yapabilme kapasitesini ifade eder. Dinamik analiz, bir programın çalıştırılması üzerine test ve değerlendirme yapmayı içerir. Statik ve dinamik analiz birlikte ele alındığında bazen cam kutu testi (glass-box testing) olarak adlandırılır.
Kaynak Kod Analizi için Neden İHS Teknoloji’yi Tercih Etmelisiniz?
Güvenli ve yüksek kaliteli yazılım geliştirmek istiyorsanız, İHS Teknoloji olarak sunduğumuz profesyonel kaynak kod analizi hizmetlerinden faydalanabilirsiniz. Ekibimiz, alanında uzman mühendisler ve gelişmiş analiz araçları ile yazılım projelerinizin güvenliğini ve kalitesini garanti altına alır.
Sızma Testi (Pentest) hizmetimiz sayesinde, yazılımınızdaki potansiyel güvenlik açıklarını belirleyerek, risk yönetiminde proaktif adımlar atabilirsiniz. Kaynak kod analizi hizmetimiz ise, yazılım geliştirme sürecinizdeki hataları ve uyumsuzlukları tespit eder, böylelikle daha güvenli ve verimli bir kod tabanı oluşturmanıza yardımcı olur.
